المشاركات

عرض المشاركات من يونيو, 2023

فەلسەفەی شیکاری و فەلسەفەی کیشوەری چیین و جیاوازیان چییە؟

صورة
  بەکورتی فەلسەفەی شیکاری و فەلسەفەی کیشوەری دوو نەریتی سەرەکین لەناو فەلسەفەی ڕۆژئاوادا کە ڕێباز و میتۆدۆلۆژیا و کاریگەری مێژوویی جیاوازیان هەیە. لێرەدا کورتەیەک لە هەریەکەیان دەخەینەڕوو: فەلسەفەی شیکاری: فەلسەفەی شیکاری کە بە نەریتی شیکاری ناسراوە، بە پلەی یەکەم لە جیهانی ئینگلیزی زماندا لە سەرەتای سەدەی بیستەمدا سەریهەڵدا. زیاتر جەخت لەسەر ڕوونی زمان و شیکاری لۆژیکی و بەکارهێنانی فۆرماڵ لۆژیک بۆ کێشە فەلسەفیەکان دەکاتەوە. فەیلەسوفە شیکارییەکان هەوڵدەدەن پرسە فەلسەفییەکان لە ڕێگەی شیکاری و بەکارهێنانی چەمکی دەقیق و وردەوە سادەبکەنەوە، زۆرجار سوود لە ئامرازەکانی لۆژیک و بیرکاری و زانست وەردەگرن. کەسایەتییە سەرەکییەکان: بێرتراند ڕاسل، لودویگ ویتگنشتاین، گۆتلۆب فرێگە، مۆر، ئەی.جەی. ئایر و دواتر فەیلەسوفەکانی وەک ویلیارد ڤان ئۆرمان کوین و ساول کریپک و دەیڤید لویس. میتۆدۆلۆژیا: فەیلەسوفە شیکارییەکان سەرنجیان لەسەر دابەشکردنی کێشە فەلسەفییەکانە بۆ بەشە بچووکتر و زیاتر هەزم بکرێن و شیکردنەوەیان بە شێوەیەکی سیستماتیک و توند بۆ بکرێت. زۆرجار پشت بە شیکاری لۆژیکی و ڕوونی چەمکی و پشکنینی زم...

بۆچی کتێب بخوێنینەوە؟

صورة
    ئایا پێویست دەکات بخوێنینەوە؟ جیهانی مودێرن زۆر بەخراپی جیاوازی دەکات لە نێوان کەسانی ڕۆشنبیر لەگەڵ کەسانێک کە خوێنەری جدین. خوێندنەوەی کتێب، کتێبانێکی زۆر بۆتە پێودانگی بلیمەتی و دەروازەی تێگەشتن لە هەموو شتێک. ئەگەر ئێمە ئەمساڵ چوار کتێب تەنها چوار کتێب کە براوەی خەڵاتەکان بوون یان حەوت کتێب کە ریڤیوو و هەڵسەنگاندنی ئەم وەرزەی کتێبدا پێشەنگ بوون، نەخوێنیینەوە هەست بە شەرم و بگرە هەست بە تاوان دەکەین. دروستکردنی ئەم فشارە لەسەر خۆت بۆ بەردەوام زیادکردنی ژمارەی ناونیشانی کتێبە هەڵبژێردراوەکانت لەوانەیە وامان لێبکات بیرێک لەسەردەمی سوننەتی و پێش مودێرنە بکەینەوە، ئەم جیهانە قەد فشاری نەخستۆتە سەر کەس بۆ خوێندنەوەیەکی زۆر. ئەوکات خوێندنەوە زۆر بە گرنگی لێی دەڕوانرا، بەڵام ژمارەی ئەو کتێبە نوێیانەی کە دەردەچوون بە پەنجەی دەست دەژمێردران. ئەمە بەهۆکاری ئابووریەوە نەبوو، ڕاستە کتێب ئەوسا گران بوو بەڵام ئەمە کێشەکە نەبوو.  ئەوەی کە گرنگ بوو ئەوە بوو کە چەند کتابێکی کەم بخوێنیتەوەو بەڵام زۆر بەباشی بەبێ ئەوەی  هۆشت بشێوێنرێت بەوەی کە ژمارەیەکی بێشومار کتێبی نوێ دەرچووە....

ئەشکەوتەکەی ئەفلاتوون

صورة
  دەکرێت ئێمەش لە وەهمدا بژین! لەسەرەتای کتێبی حەوتی شاکاری کۆماردا پلەیتۆ (427-348)B.C.E  باسی چەند کەسێکمان بۆ دەکات کە لە ئەشکەوتێکدا بەندکراون، ئەوان هەمیشە لەوێ ژیاون وە هیچ نازانن لەسەر دەرەوەی ئەشکەوتەکە. ئەشکەوتەکە هیچ تیشکێکی خۆر یان تیشکی سروشتی پێناکەوێت و دیوارەکانیشی تەڕ و تاریکن. نیشتەجێبوانی ئەشکەوتەکە تاکە شت کە دەیانبینی بریتبوو لە سێبەری شتەکان لەسەر دیوارەکانی نێو ئەشکەوتەکە کە بەهۆی رووناکی ئاگرێکەوە کە لەوێدا بوو دروست بوو بوو. خەڵکی ئەشکەوتەکە سەرسامبوو بوون بە سێبەری ڕووەک و ئاژەڵ و مرۆڤە لەسەر ڕووی دیوارەکانەوە، زیاتر لەوەش ئەوان وایان دانا کە ئەم سێبەرانە ڕاستین و ئەگەر تۆ زیاتر لێیان وردبیتەوە ئەوا تۆ لە ژیان تێدەگەیت و سەرکەوتوو دەبیت. بێگومان ئەوان نەیاندەزانی کەوا تەنها سەیری تارمایی شتەکان دەکەن نەک حەقیقەت و ڕاستی شتەکان.  ئەوان سوربوون لەسەر ئەوەی ئەو سێبەرانەی دەیبینن ڕاستەقینەن وە ئەوان شانازیان دەکرد بەو زانین و داناییەیان. تاوەکوو ڕۆژێکیان دانەیەک لەوان، بە تۆزێک شانس و بەختەوە ڕێگایەکی دۆزیەوە بۆ ئەوەی بچێتە دەرەوەی ئەشکەوتەکە. لەسەرەت...

تاقیکاری هزری فەلسەفی

صورة
  لە   فەلسەفەدا   تاقیکاری   هزری   بریتییە   لە   سیناریۆیەکی   گریمانەیی   یان   دۆخێکی خەیاڵی   کە   بۆ   گەڕان   و   شیکردنەوەی   چەمکە   فەلسەفییە   ئاڵۆزەکان   و   دووڕیانە ئەخلاقییەکان   و   تیۆرییە   زانستییەکان   دروستکراوە .  یاخود   ئامرازێکە   کە   فەیلەسوفەکان   بەکاری   دەهێنن   بۆ   لێکۆڵینەوە   لە   کاریگەری   و دەرئەنجامەکانی   هەندێک   بیرۆکە   بەبێ   ئەوەی   پێویستیان   بە   تاقیکردنەوە   بێت   لە جیهانی   دەرەوە   یان   بەڵگەی   ئەزموونیان   بوێت . زۆرجار   تاقیکردنەوە   هزرییەکان   دەستپێدەکەن   بە   پرسیارێکی   وەک     " چی   دەبێ   ئەگەر وادابنێین "  یان   بنیاتنانی   سیناریۆیەکی   گریمانەیی   کە   تەحەدای   حیکمەتی   قەلیدی بکات ...